Monika Szwarc-Duma

Rola witaminy K w rozwoju wcześniaka

Każdy noworodek, zarówno zdrowy i donoszony, jak i chory lub urodzony przedwcześnie, w pierwszych godzinach życia otrzymuje kilka bolesnych ukłuć igłą. Są to szczepienia obowiązkowe oraz domięśniowa dawka witaminy K. Dla dorodnego, krzyczącego malucha, który „kanuguruje” się po urodzeniu na brzuchu matki jest to być może jeden z niewielu nieprzyjemnych zabiegów w czasie pobytu w szpitalu, ale dla 1000-gramowego wcześniaka to dopiero początek drogi przez świat rurek, drenów i wenflonów. Dlaczego zatem podanie witaminy K jest takie ważne, a nawet konieczne?

Witamina K to substancja chemiczna pełniąca bardzo ważną rolę w organizmie człowieka, która uczestniczy przede wszystkim w produkcji czynników krzepnięcia krwi. Dostarczana jest do naszego organizmu poprzez codzienną dietę. Znaleźć ją można głównie w zielonych warzywach takich jak brukselka czy szpinak, ale jest też wytwarzana w przewodzie pokarmowym przez bytujące tam pożyteczne bakterie jelitowe.  

Przewód pokarmowy noworodka zaraz po jego urodzeniu jest jałowy (tzn. brak w nim jakichkolwiek bakterii), a witamina K praktycznie nie przenika przez łożysko w czasie ciąży, bardzo niewiele zawiera jej też mleko matki. To wszystko sprawia, że stężenie tej witaminy w organizmie dziecka jest niewystarczające.

Czy taka sytuacja może być groźna dla nowonarodzonego dziecka? Tak, ponieważ witamina K odpowiada za sprawne funkcjonowanie układu krzepnięcia, a jej niedobór może doprowadzić do krwawień określanych w medycynie jako choroba krwotoczna noworodka.  Ma ona różne nasilenie i trzy główne postaci: wczesną (w 1. dobie życia), klasyczną (między 2. a 7. dobą życia) i późną (po 1-3 miesiącach od urodzenia). Objawia się krwawieniami podskórnymi, z przewodu pokarmowego, kikuta pępowiny, błon śluzowych, a także, w skrajnych sytuacjach, krwawieniem wewnątrzczaszkowym.

Jak zatem możemy chronić nasze maluchy przed następstwami niedoboru witaminy K? Odpowiedź jest prosta: poprzez profilaktykę. Jest ona obowiązkowa dla wszystkich dzieci, niezależnie od wieku ciążowego. Jest też bardzo skuteczna i niedroga. O zapobieganiu chorobie krwotocznej noworodka mówią najnowsze zalecenia ekspertów z Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego (2016): „Każdy noworodek po urodzeniu powinien otrzymać witaminę K profilaktycznie.(…) Zdrowy noworodek powinien otrzymać po urodzeniu 1 mg witaminy K drogą domięśniową lub 2 mg drogą doustną. (…) Droga domięśniowa jest preferowana ze względu na skuteczność i wiarygodność podania. (Rekomendujemy podaż domięśniową, a doustną wyłącznie w sytuacjach braku zgody Rodziców na tę drogę podania). (…) W grupie dzieci przedwcześnie urodzonych zarząd PTN rekomenduje podaż wyłącznie domięśniową w dawkach zależnych od masy ciała:

• Od 500 g do 1000 g  dawka 0,2 mg jednorazowo po urodzeniu;
• Od 1001 g do 1500 g  dawka 0,3 mg jednorazowo po urodzeniu;
• Powyżej  1500 g dawka 0,5 mg jednorazowo po urodzeniu”

Artykuł pochodzi z 5. numeru gazetki „Mam(y) wcześniaka”

WRÓĆ DO LISTY ARTYKUŁÓW