Aktualności

Wirus RS jest już aktywny! Warto zabezpieczyć przed nim wcześniaki!

Czwarta fala pandemii koronawirusa zbliża się do nas wielkimi krokami. Wszyscy żyjemy obawą przed wzrostem liczby zachorowań i wizją ewentualnego lockdown’u. Tymczasem koronawirus to nie jedyne zagrożenie, które może mieć wpływ na nasze zdrowie tej jesieni. Pediatrzy i neonatolodzy potwierdzają, że w tym roku sezon zakażeń wirusem RS rozpoczął się już w połowie sierpnia, a więc szybciej niż w ubiegłych latach. Wirus RS jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci urodzonych przedwcześnie i dla nich może być groźniejszy niż koronawirus. Warto zabezpieczyć wcześniaki przed RSV. Podstawą jest unikanie osób z objawami infekcji, dbanie o higienę i mycie rąk przed każdym kontaktem z dzieckiem. Jedną z najbardziej skutecznych metod zmniejszenia infekcji dróg oddechowych wywołanych RSV jest immunoprofilaktyka. Dzieci urodzone przed 33. tygodniem ciąży mogą z niej skorzystać już od 1 października w ramach programu lekowego finansowanego z budżetu Ministerstwa Zdrowia. 

Wirus RS, czyli syncytialny wirus nabłonka oddechowego jest odpowiedzialny za 70% infekcji dróg oddechowych u dzieci do 2. roku życia. Szczególnie dla wcześniaków zakażenie tym wirusem może być bardzo groźne – może prowadzić do infekcji o ciężkim przebiegu, których leczenie musi odbywać się w szpitalu na oddziale intensywnej terapii noworodka. Jest to związane z niewykształconym w pełni układem oddechowym i niedojrzałym układem odpornościowym. Nowo narodzone dziecko, szczególnie w pierwszych miesiącach życia, korzysta z przeciwciał matki, które ona przekazuje mu głównie w 3. trymestrze ciąży. W przypadku wcześniaków, szczególnie tych urodzonych przed 3. trymestrem, poziom przeciwciał może być zbyt niski i w związku z tym niewystarczający do ochrony przed zakażeniami. Dodatkowo, objętość płuc wcześniaków urodzonych w 30. tygodniu ciąży jest trzykrotnie mniejsza, a powierzchnia płuc czterokrotnie mniejsza w porównaniu z objętością i wielkością płuc dziecka urodzonego o czasie. W momencie narodzin wcześniaki są 10-krotnie bardziej narażone na zakażenia dolnych dróg oddechowych, niż dzieci urodzone o czasie.

W Polsce sezon zwiększonej zachorowalności wywołanej wirusem RS trwa od października do kwietnia. W tym roku w wielu krajach na świecie, w tym w Polsce wirus RS zaczął być aktywny szybciej, bo już na początku sierpnia. Infekcje wywołane wirusem RS u wcześniaków mogą prowadzić do ciężkich zaburzeń oddychania, konieczności zastosowania wentylacji sztucznej z użyciem respiratora, a w konsekwencji do niedotlenienia i do ryzyka kolejnych powikłań zdrowotnych. U dzieci zarażonych wirusem RS bardzo często występują dodatkowe powikłania. Może to być odma opłucnowa, zapalenie ucha środkowego. Świszczący oddech i reaktywne drogi oddechowe mogą utrzymywać się nawet przez 5-8 lat po ostrej infekcji. Dlatego w sezonie występowania wirusa warto zabezpieczyć przed nim dziecko.

– Powrót wcześniaka na oddział intensywnej terapii to zawsze krok wstecz w jego rozwoju. Choć problem separacji rodziców wcześniaków od ich dzieci nie jest już tak duży jak na początku pandemii koronawirusa w marcu 2020 roku, to i tak warto zrobić wszystko, aby nie dopuścić do ponownej hospitalizacji. Pobyt w szpitalu to niepotrzebny stres nie tylko dla maleńkiego dziecka, ale również dla jego rodziców. Apeluję do wszystkich rodziców wcześniaków, które kwalifikują się do podania przeciwciał, aby zgłosili się do punktów immunizacyjnych – podkreśla prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, neonatolog, prezes naszej Fundacji.

Co to jest immunoprofilaktyka?

Nie ma szczepionki przeciwko wirusowi RS, dlatego najskuteczniejszą metodą zabezpieczenia przed zakażeniem jest podanie immunoprofilaktyki, czyli gotowych przeciwciał.

– Gotowe przeciwciała, które podawane są jako immunoprofilaktyka, od razu chronią dziecko przed wirusem RS  hamując jego działanie.  Podawane są domięśniowo, ale nie jest  to szczepionka. Podane  przeciwciała są natychmiast gotowe do zablokowania i unieszkodliwienia  wirusa RS, a nie jak w przypadku szczepień ochronnych organizm dzięki tzw. pamięci immunologicznej, zaczyna je wytwarzać dopiero po kontakcie z określonym zarazkiem. Ochronne działanie przeciwciał przeciwko  wirusowi RS jest więc czasowa i trwa ok. 30 dni po podaniu leku. Dlatego w sezonie zwiększonej zachorowalności trzeba powtarzać podanie przeciwciał co cztery tygodnie a wystarczające zabezpieczenia daje  dopiero 5  dawek – wyjaśnia prof. Maria K. Borszewska-Kornacka.

Kto może skorzystać z zabezpieczenia?

W Polsce obowiązuje program lekowy, w ramach którego z bezpłatnej immunoprofilaktyki mogą skorzystać wcześniaki, które spełniają kryteria kwalifikacji. Są to:

 – dzieci, które nie ukończyły 1. roku życia i urodziły się do 28. tygodnia ciąży (28 tygodni i 6 dni) lub stwierdzono u nich dysplazję oskrzelowo-płucną;
 – dzieci, które nie ukończyły 6. miesiąca życia i urodziły się między 29. a 32. tygodniem ciąży (32 tygodnie i 6 dni).

Immunoprofilaktykę prowadzą akredytowane ośrodki neonatologiczne w całej Polsce. Jest ich 67. Są przygotowane, aby wizyta immunizacyjna była bezpieczna dla dziecka i jego rodziców – obowiązuje reżim sanitarny, wizyty są umawiane w odpowiednich odstępach czasu, aby zminimalizować liczbę osób jednocześnie przebywających w ośrodku i w ten sposób zmniejszyć ryzyko zakażenia koronawirusem. Rodzice nie powinni więc rezygnować z immunoprofilaktyki z obawy przed zakażeniem SARS-CoV-2. Z uwagi na kolejną falę pandemii powinni zadbać o zdrowie swojego dziecka i zabezpieczyć je przed RSV, aby uniknąć zakażenia, infekcji i niepotrzebnego pobytu w szpitalu.

Listę ośrodków, które prowadzą immunoprofilaktykę RSV w sezonie zakażeń 2021/22 można znaleźć na naszej stronie internetowej (TUTAJ)

WRÓĆ DO LISTY AKTUALNOŚCI